Współczesna medycyna, w tym stomatologia, jest w stanie w coraz większej liczbie procedur osiągać precyzję i skuteczność, które jeszcze 2-3 dekady temu zdawały się nieosiągalnym marzeniem. Co więcej, stosowana dziś diagnostyka i leczenie są coraz mniej inwazyjne – bezbolesne, bez skutków ubocznych. Zdecydowanie też skraca się czas trwania rozmaitych zabiegów, co pacjentom oszczędza dyskomfortu, a lekarzom umożliwia objęcie opieką większej liczby potrzebujących. Postęp, jaki dokonał się w medycynie, to głównie zasługa nowoczesnych technologii. Dla stomatologii, a w szczególności ortodoncji, rewolucyjny okazał się wynalazek cefalometru. A ponieważ naszą dewizą jest nieustanne podnoszenie jakości świadczonych usług, w klinice Dentis w Warszawie cefalometria jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych.

Czym jest cefalometria?

Ceflometria to jedno z badań obrazowych wykonywanych z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego. Obejmuje ono twarde i miękkie tkanki twarzy, a także zatoki przynosowe i podniebienie twarde. Zdjęcie cefalometryczne wykonywane jest najczęściej w pozycji bocznej, choć istnieje także możliwość zrobienia go w pozycji przedniej albo skośnej.

Cefalometryczne RTG pozwala na bardzo dokładne odwzorowanie szczegółów i wzajemnych relacji kostnych i miękkich części twarzoczaszki. Tym samym możliwe jest wykonanie precyzyjnych pomiarów, co z kolei umożliwia trafną ocenę stanu tkanek i opracowanie optymalnego planu leczenia.

Czemu służy zdjęcie cefalometryczne?

Zdjęcie cefalometryczne wykonuje się w różnych celach związanych z leczeniem w obrębie twarzoczaszki. W naszej klinice w Warszawie cefalometria to przede wszystkim narzędzie służące diagnostyce wad zgryzu, a także planowaniu leczenia ortodontycznego, kontrolowaniu jego postępów i ewentualnej korekcie.

Generalnie, RTG cefalometryczne wykorzystywane jest:

• w leczeniu ortodontycznym,

• w chirurgii rekonstrukcyjnej,

• w protetyce i implantologii,

• w diagnostyce laryngologicznej

• w medycynie wieku rozwojowego.

Ogromna precyzja, z jaką dzięki cefalometrii można zanalizować stan czaszki i tkanek twarzy, pozwala na skutecznie leczenie zmian patologicznych w obrębie jamy ustnej oraz zapewnienie pacjentom pożądanego efektu estetycznego.

Zastosowanie cefalometrii w ortodoncji

Dla ortodontów cefalometria to podstawowe badanie diagnostyczne przed planowanym leczeniem aparatem stałym. Jest źródłem informacji na temat wzajemnego położenia czaszki, szczęki oraz żuchwy. Pozwala na analizę wad zgryzu i rozwojowych części twarzowej czaszki. Służy m.in. ocenie proporcji zębowo-wyrostkowych czy wieku kostnego pacjenta (określany jest na podstawie widocznych na zdjęciu kręgów szyjnych). Są to informacje, które pozwalają zrozumieć anatomiczną przyczynę wady i na tej podstawie zaplanować przebieg trwającego około 2 lat leczenia.

Badanie cefalometryczne jest także niezwykle pomocne jako element kontroli w procesie leczenia. Pozwala ocenić jego postępy i wprowadzać ewentualne korekty do przyjętego planu. Dlatego RTG cefalometryczne wykonuje się nie tylko na początku terapii, ale i po jej zakończeniu, a jeśli zachodzi taka potrzeba – w trakcie leczenia. Istotne jest to, że cefalometr pozwala na standaryzację zdjęć (tj. za każdym razem uzyskuje się identyczny rzut, nie licząc zmian, do których doszło w procesie leczenia), co ułatwia porównanie stanu aktualnego z wyjściowym. Możliwość śledzenia zmian w terapii pozwala na adekwatną ocenę jej wyników.

Jak wygląda badanie cefalometryczne?

W klinice Dentis w Warszawie cefalometrię wykonuje się za pomocą specjalnej przystawki do aparatu pantomograficznego. W odróżnieniu od np. RTG jamy brzusznej, badanie nie wymaga ze strony pacjenta żadnego specjalnego przygotowania. Trzeba jedynie usunąć z okolic głowy i szyi wszelkie ruchome metalowe elementy, np. biżuterię. O obecności elementów stałych (np. metalowych protez) należy poinformować technika RTG.

W przygotowaniu do badania pacjent ubierany jest w ołowiany fartuch, który chroni resztę ciała przed zbędnym oddziaływaniem promieniowania RTG. Następnie badany ustawiany jest pod aparatem, a jego głowa zostaje unieruchomiona w tzw. kraniostacie (w wykorzystaniem uchwytów na uszy i nasadę nosa), co zapewnia wyżej wspomnianą standaryzację zdjęć cefalometrycznych. Podczas badania pacjent powinien pozostawać w bezruchu.

Badanie cefalometryczne trwa łącznie około minuty, a samo naświetlanie to zaledwie kilka sekund ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie. Cała procedura jest całkowicie bezbolesna. Zdjęcie cefalometryczne zostaje zapisane w formie cyfrowej, dzięki czemu można poddać je obróbce niezbędnej do wnikliwej analizy, np. wyostrzyć czy powiększyć. Znacząco ułatwia to przygotowanie planu leczenia.

Czy cefalometria jest bezpieczna?

Do wykonania zdjęcia cefalometrycznego wykorzystuje się promieniowanie RTG, które – jak wiadomo – jest nieobojętne dla zdrowia. Najnowocześniejsze urządzenia, do jakich należy cefalometr w naszej warszawskiej klinice, działają jednak w oparciu o cyfrowe techniki przetwarzania obrazu, co pozwala nie tylko na uzyskanie bardzo dokładnych zdjęć, ale też na skrócenie czasu naświetlania do minimum. Pacjent poddawany jest bardzo niewielkiej dawce promieni rentgenowskich, a ekspozycja trwa kilka sekund. Badanie jest na tyle nieinwazyjne, że z powodzeniem można wykonywać je u dzieci. Jedynym przeciwwskazaniem do cefalometrii jest ciąża, choć – przy zastosowaniu odpowiednich środków ostrożności i za zgodą ginekologa – dopuszczalne są wyjątki od tej reguły.

Jaka jest cena badania cefalometrycznego?

Cefalometria nie jest badaniem drogim. W klinice Dentis jego podstawowa cena to obecnie 95 zł. Należy jednak liczyć się z tym, że nie będzie to jedyny koszt diagnostyki obrazowej przed podjęciem leczenia. Często bowiem dodatkowo wymagane jest wykonanie pantogramu (panoramicznego zdjęcia RTG wszystkich zębów i otaczających ich struktur) albo tomografii komputerowej (pozwalającej na diagnostykę w oparciu o obraz 3D). Ostatecznie zatem cena diagnostyki przed założeniem aparatu ortodontycznego czy zabiegami chirurgii rekonstrukcyjnej w obrębie jamy ustnej zależy od indywidualnego przypadku.